Volt-raadsleden mengen zich in debat rond ‘verengelsing’ universiteit: ‘Verbind universiteit met regio’

Een Engelstalige universiteit die niet aansluit bij de Limburgse behoeftes is enkel een diplomafabriek voor het buitenland. Het ‘vernederlandsen’ van de universiteit ontkent echter het internationale karakter van Limburg. De Maastrichtse Volt-raadsleden Jules Ortjens en Mart den Heijer pleiten daarom nu voor een regionale visie met concrete oplossingen, die zorgt dat internationals de Limburgers van morgen worden.
Het Maastrichts debat rondom internationalisering laait op. Wethouder Johan Pas ziet het liefst dat alles bij het oude blijft binnen Maastricht University (UM). UM-docenten Renée Gabriëls en Lies Wesseling pleiten juist voor vernederlandsing. Toch geven beide visies geen antwoord op het Limburgse vraagstuk: hoe houd je talent vast?

Onze Engelstalige universiteit heeft veel talent aangetrokken, maar Haagse Kamerleden maken zich terecht zorgen over vertrekkend talent. Daardoor dreigen we de grootste potentie van UM niet te realiseren: brede welvaart voor de regio.
Simpelweg ‘vernederlandsen’ is echter niet het antwoord. Het nationaal navelstaren van Gabriëls en Wesseling werkt misschien in Utrecht, maar niet in een grensregio.
Om talent te behouden, moeten politiek en onderwijsinstellingen durven te verbinden. Soms letterlijk, via vervoer. De student Europese Rechten kan zich pas ontplooien in Limburg als de provincie werk maakt van treinverbindingen naar Brussel en Keulen. De huizencrisis in Maastricht wordt pas opgelost als we erkennen dat één op de 25 gebouwen in Heerlen leegstaat en jonge Zuid-Limburgers pas veelvuldig gaan wonen, studeren en werken in de regio als treinen tussen Maastricht, Heerlen en Sittard direct en viermaal per uur rijden, tot twee uur ‘s nachts.

Onderwijsinstellingen moeten zich intensiever focussen op regionale behoeftes. Zonder toegankelijk gratis Nederlands taalonderwijs, dat in studiepunten meetelt, zeg je (onbedoeld) je studenten liever te zien vertrekken. Taalonderwijs kost geld. Maar het gaat veel meer kosten als Den Haag de stekker uit het internationaal onderwijs trekt.
Ook de inhoud van bestaande opleidingen mag op de schop. De UM-opleiding European Studies fungeert op dit moment als een springplank naar Brussel, terwijl de universiteit ook van Zuyd kan leren: als studenten bewust worden van de politieke obstakels in de grensstreek (zoals verschillende wetgevingen) en de buurtalen leren, leid je hen op tot kenniswerkers en ondernemers die over de grens kunnen kijken. De gelijknamige opleiding in Luik erbij betrekken is ook waardevol: zo laat je toekomstige wetenschappers in de Euregio samenwerken.

De uitdagingen zijn groot. Maastricht zal over haar eigen trots heen moeten stappen en de ‘UM-taart’ moeten delen met de hele regio. Dan moet je taboes durven te verbreken: waarom krijgen Heerlen en Sittard-Geleen niet meer technische UM-faculteiten? Heerlen ligt pal naast de technische universiteit van Duitsland. Sittard-Geleen heeft met Chemelot een waardevolle verbinding met Eindhoven. Die verbindingen niet versterken is een gemiste kans.

Ten slotte hebben we een sterk geïntegreerde Euregionale banenmarkt nodig om de internationale universiteit lokaal te maken. In Luik bestaat hoge werkloosheid, terwijl Limburg kampt met een baanoverschot. Platformen, zoals het Belgische VDab, moeten gezamenlijk een drie-landen-platform worden.

De redding van de UM komt pas als Limburg beseft dat politiek en onderwijs in de alledaagse realiteit niet los van elkaar staan. Daarvoor moet het Limburgs gesprek echt anders gevoerd worden dan in Utrecht of Friesland. Engelstalig onderwijs is niet genoeg: internationaal én regionaal talent vasthouden lukt alleen als universiteit, hogeschool en de mbo-opleidingen aansluiten bij de behoeftes van onze grensstreek. Dat begint bij meer trots op onze eigenheid. Zonder die Limburgse eigenheid waren ook wij, als raadsleden van Maastricht, niet hier gebleven.